Oto osiem elementów, które gwarantują sukces roweru publicznego. Co zrobić aby mieć sukces zamiast porażki? 

Bikemi Milano - foto: jcrakow; commons.wikimedia.orgŁódź w 2014 roku może dołączyć do ponad 600 miast na całym świecie, które udostępniają rowery dla mieszkańców. Pierwszy raz pomysł wypożyczania rowerów pojawił się w latach 60. XX wieku w Amsterdamie – ówczesny radny Luud Schimmelpennink postanowił udostępnić 20.000 (dwadzieścia tysięcy) białych rowerów dla mieszkańców. Jego celem było zmniejszenie korków i ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. To był pionierski pomysł, który początkowo nie zyskał aprobaty rady miasta.

Jednak, pół wieku później, systemy wypożyczania rowerów pojawiają się w coraz większej liczbie miast. Institute for Transportation and Development Policy (ITDP) przeanalizował zarówno sposoby planowania, wprowadzania jak i funkcjonowania systemów w największych miastach, w których rowery publiczne są faktycznie wykorzystywane.

Za główny wskaźnik powodzenia systemu wypożyczalni rowerów przyjęto:

  • średnią liczbę wypożyczeń jednego roweru
  • liczbę wypożyczeń rowerów w przeliczeniu na 1000 mieszkańców

Na podstawie analizy systemów m.in. w Paryżu, Londynie, Lyonie, Montrealu, Meksyku, Buenos Aires, Dublinie czy Bostonie przygotowano podręcznik do planowania systemów publicznych rowerów. Przewodnik ten obejmuje zarówno etap planowania całej sieci, instrukcje pozwalające świadomie wybrać system wypożyczeń (automatyczny czy „ręczny”), określić pożądaną wielkość stacji (ile miejsc parkingowych powinno być w danym miejscu), rozlokowania stacji dokujących (w tym potrzebne miejsce dla wygodnego wypożyczania rowerów czy dokładne wskazówki gdzie warto rozważyć umieszczenie stacji), wygląd samych rowerów czy sposób finansowania (publiczny czy prywatny).

Publikacja zawiera także wykaz analiz, które należy wykonać przed uruchomieniem systemu (między innymi: ustalić obszar na jakim ma funkcjonować rower, zdefiniować wskaźniki, oszacować popyt na system czy koszty funkcjonowania), a także dokładne wskazówki jak przeprowadzić testy systemu i samo jego uruchomienie.

Osiem głównych elementów, które, na podstawie analiz ITDP, gwarantują sukces rowerów publicznych to:

  1. Gęstość sieci – system powinien posiadać 10-16 stacji na każdy km2, a średnia odległość między stacjami powinna wynosić ok. 300 metrów.
  2. Liczba rowerów – na każdy tysiąc mieszkańców powinno przypadać od 10 do 30 rowerów.
  3. Obszar – przyjmuje się, że optymalnie rower publiczny powinien swoim zasięgiem obejmować 10 km2, co w przypadku Łodzi daje obszar całego Śródmieścia.
  4. Jakość rowerów – powinny być one wytrzymałe, atrakcyjne i praktyczne (posiadać błotniki, koszyk/ bagażnik z przodu) a także mieć specjalnie zaprojektowane części (pasujące tylko do tych rowerów), tak aby zniechęcać złodziei.
  5. Łatwe do użycia stacje – wypożyczanie rowerów powinno być tak proste jak to możliwe - system płatności i autoryzacji nie powinien być skomplikowany. Dodatkowo system zarządzania powinien monitorować w czasie rzeczywistym obłożenie każdej stacji a na każdy rower powinno przypadać 2/ 2,5 miejsca dokującego.
  6. Cennik – skonstruowany tak, aby zachęcał do krótkich przejazdów pomiędzy stacjami i maksymalizował liczbę przejazdów dziennie
  7. Kampania informacyjna – powinna zostać rozpoczęta na około dwa miesiące przed uruchomieniem systemu. Miasto musi wyjaśnić użytkownikom w jaki sposób system będzie działał i przygotować kierowców do istnienia nowej, dużej grupy użytkowników dróg.
  8. Uruchomienie systemu - powinno być dużym wydarzeniem w którym powinni uczestniczyć zarówno lokalne autorytety jak i politycy.

Analizie poddano kilka miast.

Tekst przygotowano na postawie „Przewodnika po planowaniu systemu rowerów publicznych” (org. The bike-share planning giude) przygotowanego przez Institute for Transportation and Development Policy (ITDP)